Sâkin nun ve tenvin ile kastolunan harekesi olmayan cezimli nun harfidir. Sâkin nun; yazımda mevcut olup, hem vasıl hem de vakıf durumunda telaffuz olunan harftir. Tenvin ise; Arapçada isimlerin sonuna gelen, telaffuzda ve vasıl durumunda mevcut, fakat yazımda ve vakıf durumunda mevcut olmayan sâkin nun’a…
Cezeriyye Manzumesi Konuları (pdf)
21 Yazı
sahihtilavet
2 Dakika
Şeddeli nun ve mim bâbı konulu yazımıza başlamadan önce şedde ne demektir onu hatırlıyalım. Şedde; üzerinde bulunduğu sessiz harfi iki defa okutan bir işarettir. Yani harfi birinci defa cezimli, ikinci defa ise kendi harekesi ile okutur. Şeddeli harfin ilki olan sakin harfin aldığı zaman dilimine…
sahihtilavet
5 Dakika
Dâd ve za bâbı, İmam İbnu’l-Cezeri’ nin tecvid ilmine dair yazdığı “Mukaddime” adlı manzumesinde önemli bir yer tutar. Zira nâzım bu bölüme, telaffuz hususunda birbirine en çok karıştırılan harflerden olan dâd ( ض ) ve za ( ظ ) harfleri arasındaki en önemli farkları zikrederek…
sahihtilavet
5 Dakika
Lam harfi, her daim ince okunan bir harf olsa da lafzatullah’ta (Allah lafzı) bulunan lam harfinin durumu farklılık arzeder. İşte İbnu’l-Cezeri mukaddime adlı manzumesinde bu bölüme lafzatullah’ta bulunan lam harfinin hükmünü zikrederek başlamıştır. Ardından sırasıyla istila, itbak, sakin harflerin alması gereken zaman dilimi, infitah, şiddet…
sahihtilavet
3 Dakika
Ra harfinin hükümleri, tecvid ilminin önemli konularından biridir. İmam İbnu’l-Cezeri’nin Cezeriyye manzumesinde ra harfinin okunuş kuralları üç beyitte özetlenmiştir. Bu beyitlerde ra harfinin ince okunduğu durumlar ve ihtilaflı okunan kelime belirtilmiş, kalın okunan yerler ise Kur’an okuyucusunun bilgisine bırakılmıştır. Bu yazıda, ra harfinin tecvid kurallarını…
sahihtilavet
2 Dakika
Tembihat; uyarılar anlamında olup Cezeriyye manzumesinde Kuran okuyucusunun dikkat etmesi gereken bazı konular hakkında malumat verildiği bölümdür. İmam İbnu’l-Cezeri, bu bölümde kalınlık-incelik ve şiddet-cehr-kalkale sıfatları üzerinde durmuştur. Şimdi bu sıfatları detaylı bir şekilde ele alalım. Tembihat Beyitleri Kuran okurken harflerin kalınlık ve incelik durumlarına riayet…
sahihtilavet
3 Dakika
Tecvid beyitleri, Cezeriyye manzumesinin en güzel beyitlerinden olup, kısa olmasına rağmen pek çok kıymetli bilgiyi içinde barındırır. İbnu’l-Cezeri, manzumesinin bu bâbında tecvidin hükmünün yanı sıra bu hükmün hikmeti, tecvid ilminin farklı açılardan tarifi ve tecvidi uygulamanın formülünü zikretmiştir. Şimdi bu yazımızda tecvid bâbındaki konuları inceleyelim….
sahihtilavet
2 Dakika
Sıfat harfin bünyesinde bulunan tüm özelliklere denir. Hava akımı, ses akımı, kalınlık ve incelik gibi. Öncelikle sıfatların asli ve ârizi olmak üzere iki kısma ayrıldığını belirtmemiz gerekir. İlk olarak ârizi sıfattan bahsedelim. Ârizi sıfat; harfin bünyesinde bulunmayan, ârizi (geçiçi) sebepler nedeniyle oluşan sıfatlara denir. Mesela;…
sahihtilavet
2 Dakika
Mahreç harfin sesinin çıktığı noktaya denir. Bazı alimler arasında farklılık olsa da genel kabule göre bu çıkış noktaları on yedi tanedir. Ünlü dil ve edebiyat alimi Halil b. Ahmed el-Ferahidi‘nin ortaya koyduğu bu görüş, İmam İbnü’l-Cezeri tarafından da kabul görülmüş ve Mukaddime adlı eserinde onun…
sahihtilavet
2 Dakika
Giriş beyitleri başlıklı yazımızda Cezeriyye manzumesinin giriş kısmında yer alan sekiz beyitten bahsedeceğiz. Lakin ilk önce kitapların giriş kısmından kasıt nedir onu hatırlayalım. Kitapların giriş kısmı; eserin yazılış amacını, konusunu ve uslubunu kısaca açıklayan kısımdır. Hangi tür eser olursa olsun kitapların giriş kısımları kitap kurdu…