Şâtibiyye manzumesinin müellifi İmam Şâtibi, Hırzu’l-emani adlı manzumesinde kıraat imam ve râvilerinin isimleri için -ebded harflerini kullanarak- ayrı ayrı harf rumuzları koymuştur. Bu, hem eserin hacminin artmasına engel olmuş hem de manzumenin akışına uygunluk arzettiği için ezberlemek isteyenlere kolaylık sağlamıştır.
Şâtibiyye Manzumesindeki Râvi Rumuzları
İmam Şâtibi eserinde râvi rumuzları için ebced harflerini kullandığını zikretmiştir. Ebced harfleri ise; eski dönemlerde Arap alfabesindeki harflerin -özel bir mana içermeyen- kelime grupları ile okunup öyle sıralandığı harfler topluluğudur. (أبجد), hevvez (هوز), huttî (حطي), kelemen (كلمن) gibi. Daha sonraları Nasr b. Asım‘ın birbirine benzeyen harfleri yanyana getirilerek oluşturduğu -günümüzde de kullandığımız- Arap alfabesi kullanılmıştır. Nasr b. Asım‘ın icat ettiği bu tertibe hurûfü’l-hecâ denir.
İmam Şatibi manzumesinde yedi kıraat imami ve râvileri için iki türlü rumuz kullanmıştır.
- Ferdi (tek) rumuzlar: Her bir imam ve râviler için ayrı ayrı rumuzlar
- Cem‘î (toplu) rumuzlar : Birden fazla imam veya râviye delalet eden rumuzlar
Allah, (celle celaluhu) Kuranı tüm okunuş vecihleri ile içimi tatlı bir su gibi bizlere ulaştıran imamlarımızdan razı olsun. Altta yedi kıraat imamı ve her birine ait iki râvinin Şatibiyye manzumesindeki ferdi ve cem’i rumuzları verilmiştir. En sonda da tabloların pdf hali eklenmiştir.
Tablo 1: Ferdi Rumuzlar
|
İMAM |
RUMUZ |
1. RAVİ |
RUMUZ | 2. RAVİ |
RUMUZ |
|
1. Nâfi’ |
أ |
Kâlûn |
ب |
Verş |
ج |
|
2. İbn Kesir |
د |
Bezzî |
ه |
Kunbul |
ز |
|
3. Ebû Amr |
ح |
Duri |
ط |
Sûsî |
ى |
|
4. İbn Âmir |
ك |
Hişam |
ل |
İbn Zekvan |
م |
|
5. Âsım |
ن |
Şu’be |
ص |
Hafs |
ع |
|
6. Hamza |
ف |
Halef |
ض |
Hallâd |
ق |
|
7. Kisâî |
ر |
Ebu’l Haris |
س |
Duri |
ت |
Tablo 2: Cem‘î Rumuzlar
|
RUMUZ |
RAVİLER |
|
ث |
Âsım, Hamza ve Kîsâî |
| خ |
İmam Nâfi’ dışında kalan imamlar |
|
ذ |
Âsım, Hamza, Kîsâî ve İbn Âmir |
|
ظ |
Âsım, Hamza, Kîsâî ve İbn Kesîr |
|
غ |
Âsım, Hamza, Kîsâî ve Ebû Amr |
| ش |
Hamza ve Kîsâî |
|
صحبة |
Şu’be, Hamza ve Kîsâî |
|
RUMUZ |
RAVİLER |
|
صحاب |
Hafs, Hamza ve Kîsâî |
|
عم |
Nâfi’ ve İbn Âmir |
|
سما |
Nâfi’, İbn Kesîr ve Ebû Amr |
|
حق |
İbn Kesîr ve Ebu Amr |
|
نفر |
İbn Kesîr, Ebû Amr ve İbn Âmir |
|
حرمي |
Nâfi’ ve İbn Kesîr |
| حصن |
Âsım, Hamza, Kîsaî ve Nâfi’ |



Hocam Allah razı olsun çok fadeli oldu bu site hem bizler için hem talebelerimiz için . Rabbim cennetiyle mükafatlandırsın sizleri
Amin ecmain 🙂🤲 Eğer faydalı olabiliyorsak ne mutlu bizlere…..