Müennes kelimeler konusu İmam İbnu’l-Cezeri’nin, Mukaddime adlı manzumesinin sonuna eklenen ve manzumede yer almayan bir konudur. Mısırlı bir alim olan Muhammed Mütevelli’ ye ait olan müennes kelimelerin yazımı ile alakalı beyitler, kıraatler arasında müfret ve cemi olduğu hususunda ihtilaf edilen müennes kelimeleri zikretmektedir. Yedi tane olan bu kelimelerin tamamı Kuran’ı Kerim’ de “açık te” ile resmolunmuşlardır.
Müennes Kelimeler
Beyitlerde zikredilen bu müennes kelimeleri bazı kıraatler cemi olarak, bazı kıraatler müfret olarak okumaktadır. Biz hangi kıraatı okuyorsak önümüzdeki mushafta o şekilde yazılmıştır. Burada önemli olan, bu kelimeleri tanıyıp nefesimiz yetmediğinde üzerinde vakıf yaptığımız zaman “te” sesiyle durmamız gerektiğini bilmemizdir.
Bu yedi kelime şunlardır:
- جِملتٌ kelimesi Mürselat suresi (33.ayet)
- ءَايَتٌ kelimesi Yusuf (7.ayet) ve Ankebut (50.ayet) surelerinde
- كَلِمَاتُ kelimesi Gafir (6. ayet), En’am (115. ayet) ve Yunus (33. ayet) surelerinde
- الْغُرُفَتِ kelimesi Sebe (37. ayet) suresinde
- بَيْنَت kelimesi Fatır (40. ayet) suresinde
- ثَمَرَاتٍ kelimesi Fussilet (40. ayet) suresinde
- غَيَابَتِ الْجُبِّ kelimesi Yusuf (10. ve 15. ayetler) suresinde
Not: Yunus suresi (96) ve Gafir suresinde (6) bulunan كَلِمَتُ kelimesinin yuvarlak te ile mi yoksa açık te ile mi yazıldığı hususunda ihtilaf vardır.
Altta beyitlerin Arapça ve Türkçelerinin olduğu pdf yer almaktadır. İstifadeli olması duasıyla…


