Kelime sonunda vakıf bâbı İmam İbnu’l-Cezeri‘nin, Mukaddime adlı tecvid manzumesinin son bölümünde yer alır. Nâzım, bu bâbta ilk olarak; en yaygın vakıf çeşidi olan sukûndan ve çok detaylıca olmasa da diğer vakıf çeşitlerinden zikretmiştir. Ardından manzumesini tamamladığı için Allah’a hamdetmiş, Peygamber sallallahu aleyhi ve selleme salat ve selam, ailesine, ashabına ve kıyamete kadar sünnet-i seniyyeye tabi olanlara da selam etmiştir.
Kelime sonunda vakıf
İbnu’l-Cezeri, bâba ilk olarak önemli bir uyarıyla başlamıştır. “Harekenin bir kısmını seslendirip yapmış olduğun revm (ile vakıf) dışında, kelimenin sonuna hareke verip vakıf yapmaktan sakın !” Bu uyarı Kuran okuyucusu için çok önemli bir esastır. Zira biz biliriz ki; Araplar hareke üzerine vakıf (duruş) yapmazlar. Ayrıca sakin harf ile ibtida yapmazlar. Bu nedenle özellikle Arap olmayan Kuran okuyucusu bu hususa çok dikkat etmelidir.
Kelime sonunda vakıf Türleri
Sonu illetli (med harfli) olmayan kelimeler üzerinde yapılabilecek üç türlü vakıf çeşidi vardır:
- Sukun: Kelimenin son harfi sakin kılınarak yapılan ve en çok kullanılan vakıf çeşididir.
- Revm: Damme ve kesra ile biten kelimelerde -hafifçe duyulacak şekilde- harekeyi seslendirerek yapılan vakıftır. Revm ile vakıf yapılırken hareke sesinin bir kısmı gider, bir kısmı kalır. Giden ses miktarı üçte iki, kalan miktarı ise üçte birdir.
- İşmam: Damme ile biten kelimelerde tamamen sukun ile vakıf yaptıktan hemen sonra hiç ses çıkarmadan dudakları damme pozisyonuna getirmektir.
Revm Ve İşmam
Revm ve işmam, üzerinde durulan harfin asli harekesinin ne olduğunu anlamamıza yarar. Lakin revm ve işmam uygulamasını ehliyet sahibi Kuran hocalarından öğrenmek gerekir. Sadece kitaplardan okuyarak doğru uygulama yapmak mümkün değildir.
GÜZEL BİR HİTÂM
İbnu’l-Cezeri son olarak manzumesini şu şekilde bitirmektedir:
İşte böylece «Mukaddime» adını verdiğim manzumemi tamamlamış bulunuyorum. Bu çalışmamı Kuran okuyucusuna hediye ediyorum… Beyitlerin sayısı (ebced hesabı ile ) 107’ dir. Kuran’ı Kerim tilavetinde tecvid hükümlerini güzelce uygulayan kimse doğruya erişmiştir… Manzumeyi tamamlamayı nasip eden Allah’a hamdolsun. İnsanlar içinden seçtiği nebisi Muhammed Mustafa’ya salat ve selam, ailesine, sahabesine ve (kıyamete kadar) sünnetine tabi olanlara selam olsun…..
Altta beyitlerin Arapça ve Türkçelerinin bulunduğu pdf bulunmaktadır. İstifadeli olması duasıyla….
